Daxuyaniya Komisyona me ya Ziman, Çand û Hunerê:
Tu ceza me ji doza zimanê dayikê venagerîne
Êriş û zext û zordariyên li ser zimanê Kurdî bênavber didomin. Di van rojên dawî de ev êriş bi awayekî sosret tên meşandin. Weke mînak; ji bo Hunermend Kasim Taşdogan bi hinceta stranên Kurdî 30 meh ceza, ji bo Hunermend Mazlûm Jînda dîsa bi hinceta stranên Kurdî 22 meh ceza hat birrîn. Polîsan bi awayekî konsanwarî li Amedê êriş bir ser Komeleya Wêjekarên Kurd û dest danîn ser pirtûk û rojnameyan. Akademîsyena Beşa Ziman û Wêjeya Kurdî ya Zanîngeha Mûş Alparslan bi hinceta ku bi xwendekarên xwe pirtûkên Kurdî daye xwendin hat îxrackirin. Lê belê derbarê van pirtûkan de tu qedexe yan jî lêpirsîn tuneye. Herî dawî jî şanoger û lîstikvan Cûma Xelîl Îbrahîm yê ku bi navê Bavê Teyar di hişûbîra gelê Kurd de ciyekî pîroz girtiye ji ber êrişên Tirkiyeyê li Bendava Tişrînê hat qetilkirin.
Em dizanin ku ev polîtîkayên çandkujî û zimankujiyê sed sal berê hatibûn sîstematîzekirin û îro jî bi awayekî tund ji hêla vê desthilatdariyê ve tên birêvebirin. Lê belê li dijî van polîtîkayên tunekirinê, gelê Kurd, bi daxwaza azadiya çand, ziman û nasnameya xwe têkoşîna xwe bilind kiriye. Îro bi milyonan Kurd ji bo parastin, pêşvebirin û azadiya zimanê Kurdî têdikoşin û li ber xwe didin.
Em jî wek Partiya DEMê em ê li ser bingeha polîtîkayên pirzimanî û pirçandiyê her dem û li her derê têkoşîna xwe ya ji bo zimanê Kurdî û hemû nirxên kurdewar bilindtir û berfirehtir bikin. Li dijî van biryarên neqanûnî em ê li kêleka hev piştevaniya hev bikin. Tu ceza me ji doza zimanê dayikê venagerîne. Weke Bavê Teyar got ‘em ji mirinê natirsin’ û em ê ji bo azadiyê têkoşînê xurt bikin.
Çi ceza nêeşkeno ma dewaya ziwanê ma ra dûrî bifîno
Hêrîş û zordarîyê ziwanê Kurdkî ser o bi hawayêko bêmabeyn dewam kenê. Nê rojanê peyênan de nê hêrîşê bêqanûnî yenê rayîrberdene. Seke nimûne; seba Hunermend Kasim Taşdoganî semedê ke deyîrê Kurdkî vatê 30 aşmî ceza, seba Hunermend Mazlûm Jînda reyna seba ke deyîrê Kurdkî vatê 22 aşmî ceza ameyê birnayene. Polîsan hêrîş berd Komeleya Edebîyatkaranê Kurdan ser û kitab û rojnameyî desteser kerdî. Akademîsyena Beşê Ziwan û Edebîyatê Kurdkî yê Unîversîteya Mûş Alparslanî semedê ke kitabê Kurdkî bi wendekaranê xo dayê wendene ameye îxrackerdene. La belê nê derheqê nê kitaban de çi qedexe yan jî çi tehqîqat çin o. Tewr peynî de zî şanoger û kaybaz Cûma Xelîl Îbrahîm yo ke bi nameyê Bavê Teyar hişê şarê Kurdî de cayêko pîroz girewto semedê hêrîşanê Tirkîya de Awbendê Tişrînî de ame qetilkerdene.
Ma zanê ke nê polîtîkayê çinkerdişî se ser verê ney ameyî sîstematîzekerdene û ewro zî hetê desthilatdarîye ra yenê rayîrberdene. La belê şarê Kurdî hemverê nê polîtîkayan de seba azadîya ziwan, kultur û heme erjeyanê xo yê kurdewarî xo ver dayo û xoverdayîşê xo hîra kerdo. Ewro bi milyonan Kurdî seba pawitene, averberdene û azadîya ziwanê Kurdkî xo ver dano.
Ma zî sey Partîya DEMî ma do bingeyê polîtîkayanê zafziwanî û zafkulturî de xoverdayîşê xo her ca û her wextî de dewam bikerê. Hemverê nê bireyanê bêqanûnîyan de ma do kaleka yewbînan de paştî bidê xoverdayîşî. Çi ceza nêeşkeno ma dewaya ziwanê ma ra dûrî bifîno. Seke Bavê Teyarî zî vat ‘ma mergî ra nêtersenê’ û ma do seba azadîye xoverdayîşê xo her wextî ra vêşêrî xurt bikerê.
Komîsyona Ziman, Çand û Hunerê / Komîsyonê Ziwan, Kultur û Hunerî
21 Rêbendan/ Çele 2025