Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonumuzun açıklaması:
Türkiye hapishaneleri, özellikle siyasi tutsakların yaşamlarını kaybetmeye varacak ihlaller yaşamasına sebep olan merkezler haline gelmiştir. Öyle ki hapishanelerden gelen ölüm, işkence, sağlık ihlali haberlerinin ardı arkası kesilmemektedir. Hasta tutsaklar ya hapishanede yaşamını yitirmekte ya da terminal dönemde yani yaşamlarının geri dönülmez şekilde risk altında olduğu, artık çok geç kalındığı dönemde serbest bırakılmaktadır.
Sadece bu yıl içinde en az 37 mahpus, 2022’de en az 81 mahpus cezaevlerinde yaşamını yitirdi. Kimi mahpuslar ise zamanında tahliye edilmediği için cezaevinden çıktıktan kısa bir süre sonra yaşamını yitirdi. Bu ölümlerin bir kısmının müsebbibi ise cezaevinde yaşamını idame ettiremeyecek derecede hasta olmalarına rağmen mahpuslara “cezaevinde kalabilir” raporu veren ATK’dır.
Bugün de ATK’ın “cezaevinde kalabilir” raporu verdiği, başvurulara rağmen tahliye edilmeyip hastalığı geri dönülmez şekilde ilerledikten sonra tahliye edilen Cemal Tanhan’ın ölüm haberini almış bulunmaktayız. Bolu F Tipi Kapalı Cezaevinde bulunan 30 yıllık ağır hasta tutsak Cemal Tanhan (68), 23 Ekim'de felç geçirmesinin ardından hastaneye kaldırılmıştı. Yapılan başvuru üzerine 6 Kasım’da infazı ertelenmiş ve 13 Kasım'da entübe edilmişti.
Kanser hastalığından dolayı yaklaşık 40 kiloya düşmesine, yürüyememesine, konuşamamasına ve akciğerinde kitle olduğu tanısı konulmasına rağmen Tanhan’a biyopsi yapılmamıştı. Tedavisi engellenen Tanhan’ın tahliyesi de İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesinin 2023’te 4 defa başvuruda bulunmasına rağmen engellenmişti. 5 Nisan 2023 tarihli ATK raporunda ise cezaevinde kalabileceği yönünde karar verilmişti.
Yaşanan süreç göstermiştir ki Cemal Tanhan’ın ölümü doğal bir ölüm olmayıp tedavisinin engellenmesi ve zamanında tahliye edilmemesi sonucu gerçekleşmiştir. İş işten geçtikten sonra tahliye edilmiş olması, Adalet Bakanlığı başta olmak üzere ATK ve cezaevi idaresi gibi yetkililerin sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.
HEDEP olarak; tüm hasta mahpusların yaşam hakkı ihlallerinin hesabını hukuk önünde soracağımızı bir kez daha tekrar ediyoruz. Cezaevlerinde hasta tutsakların durumuna insani bir çözüm bulma konusunda iktidarı bir kez daha göreve çağırıyor; çözüm bulunmadıkça yaşanan her ölümden sorumlu olacaklarını da bir kez daha hatırlatıyoruz.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu
4 Aralık 2023