Grup Başkanvekillerimiz Gülistan Kılıç Koçyiğit ve Sezai Temelli, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Pazarcık ve Elbistan merkezli depremlerin ardından kaybolan çocukların akıbetinin araştırılması, sorumluluğu ve ihmali bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının tespit edilmesi amacıyla Meclis Başkanlığına araştırma önergesi verdi:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremin ardından kayıp çocuk vakalarına ilişkin kapsamlı bir araştırma ve inceleme sürecinin başlatılması, kayıpların kayıtlarının tutulduğu bir veri tabanının oluşturulması, söz konusu kayıp vakalarına ilişkin ihmali ve sorumluluğu bulunan kamu kurum, kuruluşların tespit edilmesi, kayıpların bulunması için çözümlerin hayata geçirilmesi amacıyla Anayasanın 98’inci TBMM İçtüzüğünün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince meclis araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.
Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde 7.7 ve 7.6 şiddetinde iki büyük deprem meydana geldi. Başta Maraş ve Hatay olmak üzere Malatya, Antep, Diyarbakır, Kilis, Urfa, Adıyaman, Osmaniye, Adana illerinde, ilçelerinde ve köylerinde büyük yıkıma neden olan depremde binlerce insan yaşamını yitirdi. Resmi verilere göre; 50 bin 783 insanın yaşamını yitirdiği, 107 bin 204 kişinin yaralandığı ve 36 bin 932 binanın yıkıldığı açıklanmıştır.
Depremin ilk gününden itibaren özellikle kayıp çocuk ihbarları gündeme gelmiş ve refakatiz çocukların akıbetine dair her gün çeşitli iddialar basına yansımıştır. Çocukların kaçırıldığı, koruyucu ailelere verildiği, vakıf ve cemaat gibi dini tarikatlara teslim edildiği yönünde birçok haber basına yansıdı. Depremin ilk günlerinde medyaya yansıyan görüntülerde yeni doğmuş bebeklerin özel jet ve uçaklarla başka illere taşındığı görülürken, bazı çocukların ise İnsani Yardım Vakfı’na (İHH) ait lüks villalarda kaldığı görüntüleri ortaya çıkmıştı. Kamuoyunda büyük tepkiye neden olan bu görüntüler nedeniyle, eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, yazılı bir açıklamayla kayıp çocuk vakaları olmadığını kamuoyuna açıklamıştı. Ancak Afet- Çocuk Sivil Koordinasyon ekibi 11 Şubat’ta yayınladığı bilgi notundan deprem bölgesinde en az 168 çocuk için arama ilanı olduğunu aktarmış; bunun üzerine Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı kayıp çocuk vakalarının olduğunu ve araştırdığını açıklamak zorunda kalmıştı. Fakat kayıp çocuklara ilişkin bakanlık şimdiye kadar kapsamlı bir araştırma ve soruşturma süreci yürütmediğini söyleyebiliriz. Çünkü aradan geçen bir yıla rağmen depremzede kaybolan çocuklar en önemli ve can yakıcı sorun olarak gündemdeki yerini korumaktadır.
Türkiye’de çocuk hakları alanında çalışma deneyimi olan gönüllülerden oluşan Afet-Çocuk Sivil Koordinasyon Ekibi, 6 Şubat’ta meydana gelen depremin ardından kayıp çocuklara ilişkin sosyal medya taraması sonucunda çok sayıda kayıp çocuk ilanı ve haberine rastladıklarını ve buradan yola çıkarak kayıt tutmaya ve veri tabanı oluşturmuşlar. Afet- Çocuk Sivil Koordinasyon ekibi depremin hemen ardında yaptıkları 2 aylık çalışmanın sonucunda 670’e yakın kayıp çocuk başvurusuna ulaştıklarını kamuoyuna açıkladılar. Bu bilgiye yalnızca Türkçe sosyal medya taramaları sonucu ulaştıklarını ifade ettiler. Buna Arapça ve Kürtçe dilinde aramaların dâhil olmadığını ve sosyal medya kullananların sayılarının sınırlı olduğu gerçeğinden hareketle bu sayının çok daha yüksek olabileceğine ifade etmektedirler. Yeni Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ise; kayıp çocuklar olmadığını ve yakınlarını yitiren çocuklarla ilgili ilk günden itibaren kamuoyunun şeffaf şekilde bilgilendirildiğini söyleyerek tüm iddiaları yalanladı. Oysa 6 Şubat depreminin ardından aileler kaybolan yakınlarının bulunması amacıyla bir dernek dahi kurdular.
Deprem Mağdurları ve Kayıp Yakınlarıyla Dayanışma Derneği (DEMAK) 1 Şubat 2014 tarihinde Ankara Ulus meydanında depremde kaybolan yakınlarının bulunması amacıyla bir basın açıklaması düzenledi. DEMAK Genel Sekreteri Sema Güleç, tarafından okunan basın açıklamasında 38’i çocuk olmak üzere 145 kişinin akıbetinin hala bilinmediğini belirtti. Depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen bir taraftan aileler kayıplarını ve çocuklarını ararken bir taraftan bu konunun muhatabı ve sorumluluğu bulunan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş kayıp olmadığını söylemektedir.
Depremin ilk günden itibaren ve sonrasında kayıplı hale gelen, hakkında arama ilanları verilen, refakatiz kalan, koruyucu ailelere verilen, cemaat ve tarikatlere verildiği iddia edilen, kaçırılma ihtimali olan, devlet koruması altında bulunan, hayatını kaybetmiş ve kimsesizler mezarlığına defnedilen tüm kayıp çocuk iddialarının araştırılması için meclis sorumluluk almalı tüm iddiaları araştırarak kamuoyu bilgilendirilmelidir.
6 Şubat 2024